گذريل ڏينهن آمريڪي صدر ڊونلڊ ٽرمپ اسرائيل جي اولهه ڪناري تي قبضي جي منصوبي کي رد ڪندي چيو ته جيڪڏهن اهو اولهه ڪناري تي قبضو ڪري ٿو ته مستقبل ۾ اسرائيل کي ڪابه آمريڪي مدد نه ملندي. هن چيو ته سڄي دنيا اسرائيل جي خلاف آهي. هن اسرائيلي وزيراعظم نيتن ياهو کي قائل ڪيو ته هو انفرادي جنگ وڙهي سگهي ٿو، پر سڄي دنيا سان نٿو وڙهي سگهي. هن موجب قطر تي اسرائيلي حملي اسان جو ڪم آسان بڻائي ڇڏيو ۽ اسرائيل کي جنگ بنديءَ لاءِ راضي ڪرڻ کي ممڪن بڻائڻ جو موقعو ڏنو. صدر ٽرمپ اميد ظاهر ڪئي ته سعودي عرب هن سال جي آخر تائين ابراهيمي معاهدن ۾ شامل ٿي ويندو. نيتن ياهو کي معاهدي کي قبول ڪرڻ گهرجي. اسرائيلي پارليامينٽ سان خطاب ۾ ٽرمپ غزه جي بربادي جو ذڪر نه ڪيو، بلڪه فلسطيني ماڻهن کي نصيحت ڪئي ته هاڻي هو استحڪام، سلامتي ۽ معاشي ترقيءَ تي ڌيان ڏين. تشدد ۽ دهشتگرديءَ جي راهه ڇڏڻ جو اهو سنهري موقعو آهي. هو پنهنجي وچ ۾ نفرت پکيڙيندڙن کان ڇوٽڪارو حاصل ڪن. ٽرمپ چيو ته فلسطيني جيڪي اسرائيل کان شڪايتون رکن ٿا، انهن جو سبب اسرائيل جو مادي قبضو نه آهي، پر سندن اندر پلجندڙ نفرت آهي. ايتري تباهي ۽ سختين کانپوءِ هاڻي انهن کي اسرائيل سان وڙهڻ بدران پنهنجي ٻيهر تعمير تي ڌيان ڏيڻ کپي.
جيڪڏهن حماس جنگ بندي معاهدي جي ڀڃڪڙي ڪري ٿو ته ان جا تباهيءَ ورا نتيجا نڪرندا. ٽرمپ زور ڏنو ته حماس کي هٿيار ڦٽا ڪرڻ وارو واعدو پورو ڪرڻ گهرجي. ٻي صورت ۾ آمريڪي مداخلت ناگزير آهي. آمريڪي صدر ڊونلڊ ٽرمپ فاڪس بزنس نيٽ ورڪ کي انٽرويو ڏيندي اهو به چيو ته جلد ابراهيمي معاهدي ۾ واڌ جي اميد آهي. اميد آهي ته سعودي عرب به معاهدي ۾ شامل ٿيندو. هن چيو ته مان چاهيان ٿو سعودي عرب ۽ ٻيا ملڪ به معاهدي ۾ شامل ٿين، منهنجو خيال آهي ته جڏهن سعودي عرب شامل ٿيندو ته ٻيا سڀ ملڪ به شامل ٿي ويندا. هن هڪ سوال جو جواب ڏيندي چيو ته گذريل ڏينهن به انهن ملڪن سان سٺيون ڳالهيون ٿيون جن معاهدي ۾ شامل ٿيڻ جي خواهش ظاهر ڪئي. مون کي لڳي ٿو ته اهي سڀ جلد شامل ٿيڻ وارا آهن. واضح رهي ته يو اي اي 2020ع ۾ ابراهيمي معاهدي تي صحيح ڪئي هئي، جنهن بعد مراڪش ۽ سوڊان به شامل ٿيا هئا. اسرائيل سان ان معاهدي لاءِ آمريڪا خاص طور صدر ٽرمپ ڀرپور ڪوششون ڪري رهيو آهي ته سعودي عرب ان ۾ شامل ٿي وڃي. هن اسرائيل کي خبردار ڪيو ته هو اولهه ڪناري جي علائقن کي ضم ڪرڻ کان پاسو ڪري، نه ته ان کي سنگين نتيجن کي منهن ڏيڻو پوندو. آمريڪي صدر ڊونلڊ ٽرمپ جو بيان اهڙي وقت ۾ آيو آهي، جڏهن اسرائيلي پارليامينٽ اولهه ڪناري جي ڪيترن ئي علائقن کي اسرائيل ۾ شامل ڪرڻ جي فيصلي جي منظوري ڏئي ڇڏي آهي. ٽرمپ جو اهو چوڻ پڻ معنيٰ خيز آهي ته اسان سعودي عرب سان ابراهيمي معاهدن جي تمام ويجهو آهيون. اسان کي يقين آهي ته سعودي عرب معاهدي تي رضامندي ڏيکاريندو. اڳ ۾، اهو غزه ۽ ايران جو مسئلو هو. هاڻي اهي ٻئي مسئلا نه رهيا آهن. ٻئي طرف، پاڪستان اسرائيل جي قبضي هيٺ اولهه ڪناري کي شامل ڪرڻ جي تڪراري فيصلي کي رد ڪري ڇڏيو آهي ۽ عالمي برادري کان فوري طور تي قدم کڻڻ جو مطالبو ڪيو آهي. ان حوالي سان، پاڪستان جي پرڏيهي آفيس جي ترجمان يقين ڏياريو ته اهڙا اشتعال انگيز ۽ غير قانوني عمل خطي ۾ امن ۽ استحڪام لاءِ جاري ڪوششن کي ڪمزور ڪن ٿا. پاڪستان عالمي برادري کان مطالبو ڪيو ته انهن غير قانوني سرگرمين کي روڪڻ لاءِ فوري ۽ اثرائتا قدم کنيا وڃن ۽ قابض اسرائيلي فوج کي بين الاقوامي قانون جي خلاف ورزين لاءِ جوابده قرار ڏنو وڃي. پاڪستان فلسطيني عوام جي حقن، انهن جي خود اراديت جي حق ۽ امن، انصاف ۽ وقار جي حفاظت لاءِ علاقائي ۽ بين الاقوامي ڀائيوارن سان گڏ پنهنجون ڪوششون جاري رکڻ جي پنهنجي عزم کي ورجايو. ان دوران، اسرائيلي پرڏيهي وزير گائيڊون سارڪا هڪ بيان ۾ چيو ته حماس باقي 13 ميتون آساني سان واپس ڪري سگهي ٿو. معاهدي جي تحت، حماس ۽ اسلامي جهاد کي هٿيار ڦٽا ڪرڻا پوندا. ڪالهه هڪ گڏيل بيان ۾، پاڪستان، سعودي عرب، او آءِ سي ۽ عرب ليگ جي ميمبرن سميت 17 ملڪن اسرائيلي پارليامينٽ پاران ويسٽ بينڪ جي الحاق جي بل جي منظوري تي سخت افسوس جو اظهار ڪيو ۽ اعلان ڪيو ته هي قدم بين الاقوامي قانون ۽ گڏيل قومن جي قراردادن جي واضح خلاف ورزي آهي. اسرائيل کي پنهنجي هڪطرفي ۽ غير قانوني ڪارروائي جاري رکڻ کان پاسو ڪرڻ گهرجي ۽ عالمي برادري کي ان حوالي سان پنهنجي اخلاقي ۽ قانوني ذميواري پوري ڪرڻ گهرجي. اسرائيل کي فلسطيني عوام جي جائز حقن کي تسليم ڪرڻ گهرجي. هوڏانهن اسرائيلي ميڊيا موجب ڊونلڊ ٽرمپ جو ناٺي ۽ صلاحڪار جيرڊ ڪُشنر ۽ وچ اوڀر لاءِ خاص ايلچي اسٽيـو وِٽڪوف اسرائيل پهچي ويا آهن.
ٻئي اسرائيلي وزيراعظم بنيامين نيتن ياهو سان ملاقات ڪندا، ملاقات ۾ آمريڪي نائب صدر جي ڊي ونس به شرڪت ڪندو، جيڪو اڱاري تي اسرائيل پهچندو. آمريڪي ۽ اسرائيلي ميڊيا جي ذريعن موجب، ڊونلڊ ٽرمپ جي امن منصوبي کي اڳتي وڌائڻ لاءِ ڪوششون جاري رکڻ جي سلسلي ۾ آمريڪي نائب صدر جي ڊي ونس اڱاري تي اسرائيل جو دورو ڪندو، آمريڪي انتظاميا هاڻي صدر ٽرمپ جي غزا ۾ امن لاءِ 20 نقاطي منصوبي جي ٻئي مرحلي ۾ داخل ٿيڻ چاهي ٿي. اسرائيلي ميڊيا جو چوڻ آهي ته جي ڊي ونس اسرائيلي وزيراعظم سان ملاقات ڪندو. ميڊيا رپورٽن موجب، ان دوري دوران اهو به امڪان آهي ته جي ڊي ونس غزا پٽي ۾ هڪ امدادي مرڪز جو دورو ڪري ۽ يرغمالين جي وارثن سان ملاقات ڪندو.
گذريل ڏينهن آمريڪي صدر ڊونلڊ ٽرمپ اسرائيل جي اولهه ڪناري تي قبضي جي منصوبي کي رد ڪندي چيو ته جيڪڏهن اهو اولهه ڪناري تي قبضو ڪري ٿو ته مستقبل ۾ اسرائيل کي ڪابه آمريڪي مدد نه ملندي. هن چيو ته سڄي دنيا اسرائيل جي خلاف آهي. هن اسرائيلي وزيراعظم نيتن ياهو کي قائل ڪيو ته هو انفرادي جنگ وڙهي سگهي ٿو، پر سڄي دنيا سان نٿو وڙهي سگهي. هن موجب قطر تي اسرائيلي حملي اسان جو ڪم آسان بڻائي ڇڏيو ۽ اسرائيل کي جنگ بنديءَ لاءِ راضي ڪرڻ کي ممڪن بڻائڻ جو موقعو ڏنو. صدر ٽرمپ اميد ظاهر ڪئي ته سعودي عرب هن سال جي آخر تائين ابراهيمي معاهدن ۾ شامل ٿي ويندو. نيتن ياهو کي معاهدي کي قبول ڪرڻ گهرجي. اسرائيلي پارليامينٽ سان خطاب ۾ ٽرمپ غزه جي بربادي جو ذڪر نه ڪيو، بلڪه فلسطيني ماڻهن کي نصيحت ڪئي ته هاڻي هو استحڪام، سلامتي ۽ معاشي ترقيءَ تي ڌيان ڏين. تشدد ۽ دهشتگرديءَ جي راهه ڇڏڻ جو اهو سنهري موقعو آهي. هو پنهنجي وچ ۾ نفرت پکيڙيندڙن کان ڇوٽڪارو حاصل ڪن. ٽرمپ چيو ته فلسطيني جيڪي اسرائيل کان شڪايتون رکن ٿا، انهن جو سبب اسرائيل جو مادي قبضو نه آهي، پر سندن اندر پلجندڙ نفرت آهي. ايتري تباهي ۽ سختين کانپوءِ هاڻي انهن کي اسرائيل سان وڙهڻ بدران پنهنجي ٻيهر تعمير تي ڌيان ڏيڻ کپي.
