بلاگنئون

ناول ميرو ڌاڙيل قسط-9: پوليس جي ڀاڄ

“غلام حسين جي جيئري ئي اسين الڳ ٿي ويا هئاسين. هاڻ مان الڳ ڌاڙا هڻڻ ويندو هوم. پاڪستان بڻئي ڪجهه مهينا ٿيا هئا. ماکي هڪ دوست اچي ٻڌايو ته “سيوهڻ کان ڏکڻ ڏي لڪيءَ (ضلعو دادو) جو شهر آ، جتي پاڻيءَ جا چشما آهن، اُتي واڻيا رهن ٿا. سڄي لڪيءَ جي شهر تي انهن واڻين جو قبضو آ. اوهين غازي جوان گهمندا ٿا وتو. شهر تي واڻيا ڪنٽرول ڪيو ويٺا آهن. اوهين هنن کي هتان ڀڄايو يا ماريو. هي هندو، هنن جو ڪهڙو حق آ جو اڃا اسانجي ملڪ ۾ ويٺا آهن.” مان کيس چيو: “تون ٺيڪ ٿو چوين، اسين هنن کي هتان ڪڍنداسين.”

“اسان نوابشاهه جي جاگير ٻيلي ۾ آياسين، مان سان گڏ ڇهه همراهه هئا، رائفلون ۽ بندوقون به ساڻ هيون. پوءِ درياهه تي آياسين. ڀڳو ٽوڙو چئبو آ انهيءَ جاءِ کي. انهيءَ ڀڳي ٽوڙي کئون ٻنپهرن جو ٻيڙيءَ ۾ چڙهي، ٽپهريءَ جو اسين پيرين ڀر، لڪيءَ جي پاسي پهتاسين. اُتي لهي، جبل جو ڪنارو وٺي، سڌو اولهين ڀاڱي ڏانهن وڃي، اسان هنن جو گَهٽُ جهليو.

“واڻين جا اُتي گهر هئا، مڙهيون هئيون. مڙهين ۾ بُتَ هئا. اُتي واڻين جو وڏو بندوبست هو. اسان اوچتو نعرا هڻي حملو ڪيوسي ۽ هڪ ڪري چيوسي: “جيڪي مسلمان هتي آهن، اُهي ڀڄي وڃن، اسين هنن کي ڪجهه نه چونداسين. اسان کي واڻين کي لٽڻو آ. واڻين جو هاڻ هتي ڇا آهي، جو هتي اڃا ويٺا آهن.” مسلمان سڀئي هٽي پري ٿيا، اسين مڙهين ۾ گهڙي پياسين. اُهي هندو ڀئيا هئا. جلدي اسان هنن تي مڪمل ڪنٽرول ڪري ورتو.

“مڙهين ۾ ڪيتريون تصويرون ۽ بُت هئا. اسان جي نظر هڪ عورت تي پئي، جيڪا بلڪل اُگهاڙي هئي. اسان هڪ ڀئيي کان پڇيو ته: “هيءَ ڪنهنجي تصوير آ. هن هٿ ٻڌي چيو ته: هيءَ تصوير ڏاڏي حوا جي آ.” اسان جي هڪ همراهه وٽ لٺ هئي، هُن اُها لٺ انهيءَ ڀئي جي مٿي ۾ زور سان هڻي ڪڍي ۽ ڪاوڙ ۾ چيائين: “بي غيرتو، اوهان ڏاڏي حوا کي ننگو ڪري ويهاريو آ.” اسان هنن واڻين کي خوب مار ڏني ۽ ڏاڏي حوا جي اُها تصوير ڀڃي ڇڏي سي، هنن جون عورتون ڊوڙي آيون، اسان عورتن تي هٿ نه کنيو. کين چيو: “مايون ڳالهه ٻڌو. هاڻ اوهان جو ڪو حق ڪونهي هتي رهڻ جو. هاڻ هيءُ پاڪستان آ. توهان وڃو پنهنجي هندستان. جيڪڏهن اوهين نه ويا ته اسين اوهان کي مارينداسين.” انهيءَ وقت اسان کي مسلماني جوش کنيو بيٺو هجي. اسين چاهيون پيا ته واڻيا وڃن ۽ اسانجا مسلمان ڀائر هتي اچي رهن. پر هاڻ هندوئن کي پيا ياد ڪريون.

“هتي مڙهين ۾ جيڪي بُتَ هئا. اسان ڀئين کي چيو ته اهي پنهنجي هٿن سان ڀڃو. هو نه پيا ڀڃن. اسان بندوقون اُڀيون ڪيون ۽ هڪلون ڏنيوسي ته: ڀڃو سڀئي بت. نيٺ هنن پنهنجي هٿن سان سڀئي بت ڀڳا. اسان کين چيو: “اهي اوهان خدا بڻائي رکيا هئا. هنن کي اوهان پوڄيندا هئا. هنن کان دعائون گهرندا هئا. پر هنن ۾ ايتري طاقت ڪانهي جو پاڻ کي اوهان کان بچائي سگهن. اهي ڪوڙا خدا آهن. خدا اُهو آ، جنهن سڄي دنيا خلقي آ. جنهن اسان کي ۽ اوهان کي خلقيو آ.

“بت ڀڃرائڻ کانپوءِ اسان هنن جي ٽپڙن تي قبضو ڪيو ۽ هنن کي حڪم ڏنوسين ته: “جيڪڏهن توهان سڀاڻ هتي رهيا ته سڀاڻي اسين اچي سڀني کي مارينداسين هڪڙو به زنده نه ڇڏينداسين. هاڻي جو هاڻي اوهين جاڏي جو تاڏي هليا وڃو.” اسان هتي پورا ٻه ڪلاڪ تقرير ڪئي. ۽ هنن جي هر شيءِ اتان کڻي نڪتاسين. اسان کي اُتي چار ڪلاڪ لڳا.

“هڪڙو ڀئيو اُتان لِڪي جبلن تي هليو ويو هو ۽ لڪندو ڇپندو وڃي لڪي پوليس اسٽيشن تي پهتو. هن پوليس ۾ رپورٽ ڪئي ته ڌاڙيل ڌاڙو پيا هڻن، توهان ڪا همٿ ڪريو هنن هر شيءَ لٽي ورتي آ. ٿي سگهي ٿو ته ماڻهو به ماري ڇڏيا هجن.” هن جي رپورٽ تي پوليس سنبري هلي.

“اسين اُتان موٽياسون پي ته سامهون کان ايندڙ ماڻهن اسان کي ٻڌايو ته: سامهون کان پوليس پئي اچي. پوليس جو ٻڌي اسان ڀڳاسي ڪونه. مقابلو ڪرڻ لاءِ تيار ٿي بيٺاسين. پوليس سامهون کان آئي ته اسان دوبدو مقابلو ڪيوسين. اسين ست ماڻهو هئاسين. سخت مقابلو ٿيو. پوليس اسان تي فائر ڪيا. اسان آڏو وٺي بيٺا هئاسين. پوءِ اسان به پوليس تي فائر ڪيا.

پوليس اسان سان مقابلو ڪري نه سگهي. يڪدم سامهون کان هٽي وئي. اسان ڪنارو ڏئي، جبل تي اتر طرف کان ڀڳي ٺوڙي آياسين. لڪيءَ وٽ جنهن پوليس اسان سان مقابلو ڪيو هو، هن دادو ۽ سيوهڻ جي پوليس کي اسانجو اطلاع ڏئي ڇڏيو هو. دادو ۽ سيوهڻ جي پوليس ڀڳي ٺوڙي جي اسٽيشن وٽ اسانجو اڳ وٺي بيهي رهي.

“اسان کي اها خبر ئي نه هجي. اسين انهيءَ پاسي وڃي رهيا هئاسين. هڪڙو ماڻهو اوڏانهن کئون پي آيو. اتي سج اچي لٿو هو. اسان وٽ گهوڙا ڪونه هئا، پيادا پي وياسين. هن اسان کي ٻڌايو ته: “پوليس اتي بيٺي اٿئو، جنهن جو اٿو مٿو ڪونهي.” اسان کانئس پڇيو ته: “ڪاٿي ويٺي آ”؟ هن ٻڌايو ته “ٽيشن جي پاسي ۾ ويٺي آ.”

“اسان اُهو طرف ورتو، جنهن پاسي پوليس اڳ وٺيو بيٺي هئي. اسان پوليس جي ڀرسان پهچي نعرا هنيا ۽ هڪلون ڏنيون. “هٽي وڃو اسان جي گس مان، خبردار جو ڪو سامهون آيو آ. اسين ميدان ڪيو پيا اچون. اسان جي سامهون جيڪو ايندو، اسان هن کي ڀڳڙن وانگر ڀڃي ڇڏينداسين.” ۽ پوءِ اسان زبردست فائرنگ ڪئي. پوليس به اسان تي فائر ڪيا پر پوليس اسان سان مقابلو نه ڪري سگهي. هنن کي جان جو ڊپ هو. اسين ته سر جو سانگو لاهي ويندا هئاسين. پر هو فقط پگهار جي ڪري پنهنجو سر ڏين. سو اُهي پنهنجي سر جو بچاءُ ڪري پوئتي ڀڄي ويا.

“اسان جو رستو صاف ٿي ويو. اسان اڳتي وڃي درياهه جي پاسي لڙي پياسين. پوءِ درياهه پار ڪري، ٻيلي ۾ ڪنداهه ۾ گهڙي پياسين. اِهو ٻيلو اٽڪل ٻه ٽي هزار ايڪڙن ۾ آ. اُتي تمام وڏا ۽ گهاٽا وڻ آهن. ڪٿي ڪٿي ته ڏينهن جو به سج جي روشني پٽ تي نه پوندي آ، اُتي ڀاڻ به آهن. اسين اُتي وڃي رهنداسين. ڀاڻ چوندا آهن ڀاڳين کي جن وٽ پنهنجون مينهون ڍڳيون هونديون آهن. مانيءَ ٽڪيءَ جي جنهن وقت اسان کي ضرورت هئي اُهي تيار ڪري ڏيندا هئا. ڪيترن ڀاڳين سان منهنجي دوستي هئي. اسين ڪنداهه ۾ ٽي ڏينهن رهياسين، پوءِ دولتپور کان روڊ ٽپيوسين ته هڪ ماڻهو اسان کي ٻڌايو ته هتي پوليس جو ڏس پيو آ. پوليس جي ٽرڪ قاضي احمد ڏانهن وئي آ، پوءِ اتان موٽندي. اسان روڊ جي پاسي ۾ ويهي رهياسين ته ڀلي پوليس اچي ته هن سان مقابلو ڪيون.

“اسان کي ويٺي ڪجهه وقت ٿيو ته اسان ڏٺوسين ته سامهون کان هڪ لاري اچي پئي، اسان اوچتو فيصلو ڪيوسين ته لاري کي ڦريون ٿا، ڀلي ته پوليس کي پتو پوي ۽ مقابلي لاءِ اچي. نه ته ٿي سگهي ٿو ته نه به اچي. اسان جو هڪڙو همراهه ڪجهه اڳ ڀرو وڃي بيٺو ۽ لاريءَ کي هٿ ڏنائين لاري جڏهن بيٺي ته اسين به ڊوڙ پائي لاريءَ ۾ چڙهڻ لاءِ ڀڳاسين. ڊرائيور اسان کي ڏسي ورتو ۽ هن لاري تيزيءَ سان هلائي ڇڏي. اسين لاريءَ ۾ چڙهي نه سگهياسين، پر اسان وارو همراهه لاري ۾ چڙهي ويو ۽ هن رائفل اُڀي ڪري ڊرائيور کي چيو ته لاري روڪ پر ڊرائيور لاري نه روڪي. هن ڊرائيور کي ٻانهن ۾ گولي هڻي ڪڍي. لاري ڊرائيور جي قابو کان ٻاهر نڪري وئي، ۽ کامي ۾ وڃي گهڙاٽ ڪري بيهي رهي. اسان ڊوڙي وڃي اتي پهتاسين ۽ سڀني مسافرن جي تلاشي ورتي جنهن وٽ جيڪو ڪجهه هو. اهو سڀ ڪجهه ڪڍرائي ورتوسين. البته عورتن کي هٿ ڪونه لاتوسين. ڦر کانپوءِ ماڻهو ٽڙي پکڙي ويا ۽ ڪلاڪ کن کانپوءِ ڪي ماڻهو پوليس وٽ پهچي ويا ۽ اطلاع ڪيائون ته لاريءَ کي ڌاڙو لڳو آ.

“ڪلاڪ کن کانپوءِ پوليس پهچي وئي، اسان پوليس سان پورو پورو مقابلو ڪيوسين. نيٺ پوليس ٽرڪ سوڌو قاضي احمد ڏانهن موٽي وئي.

“اسين ٻيلي ۾ موٽي آياسين. اسين هڪ ٻه ڏينهن ٻيلي ۾ رهيل هئاسين. اسان کي خبر پئي ته پوليس اسانجا پير کڻي پئي. پر پوليس رڳو بند تي هيڏي هوڏي ڦيرا پائيندي رهي، هيٺ ٻيلي ۾ نه لٿي. پوءِ اسين اُتي ٽي ڏينهن رهي، چوٿي ڏينهن موٽي آياسين.”