دي ائٽلانڪ ۾ مذهبي سڌارن، سعودي عرب جي مستقبل ۽ آمريڪا سان لاڳاپن تي ولي عهد جو مڪمل انٽرويو جيڪو سعودي گزٽ به مڪمل طور تي شايع ڪيو آهي، همسري توهان جي لاءِ ان کي ترجمو ڪري پيش ڪري رهي آهي.
حصو پهريون
دي ائٽلانڪ ۾ مذهبي سڌارن، سعودي عرب جي مستقبل ۽ آمريڪا سان لاڳاپن تي ولي عهد جو مڪمل انٽرويو جيڪو سعودي گزٽ به مڪمل طور تي شايع ڪيو آهي، همسري توهان جي لاءِ ان کي ترجمو ڪري پيش ڪري رهي آهي.
ولي عهد محمد بن سلمان سلطنت جي مستقبل ۽ ان جي معيشت تي خيالن جي ڏي وٺ ڪئي، ان سان گڏ ايران، اسرائيل ۽ آمريڪا جي پرڏيهي پاليسي جي موقف تي خيالن جي ڏي وٺ ڪئي. خميس تي دي ائٽلانٽڪ پاران شايع ٿيل هڪ انٽرويو ۾ ولي عهد محمد بن سلمان تصديق ڪئي ته ڪنهن کي به بادشاهي جي اندروني معاملن ۾ مداخلت ڪرڻ جو حق ناهي، اشارو ڪيو ته بادشاهي هڪ G20 ملڪ آهي جيڪو تيزيءَ سان وڌي رهيو آهي.
1- دي ائٽلانٽڪ
مان هتي 2019 کان اچي رهيو آهيان. هر ڀيري اهو اڳ کان ٿورو وڌيڪ مختلف، وڌيڪ جديد، وڌيڪ ترقي يافته لڳي ٿو، 2030 ويجهو اچي ويو آهي ۽ اهو ٿورو وڌيڪ دبئي وانگر، اڃان به ٿورو وڌيڪ آمريڪا وانگر لڳي رهيو آهي. ڇا توهان سوچيو ٿا ته سعودي عرب مستقبل ۾ سعودي عرب گهٽ ۽ دنيا جي ٻين ملڪن وانگر وڌيڪ بڻجي ويندو؟
ولي عهد:
اسان دبئي يا آمريڪا وانگر ٿيڻ جي ڪوشش نه ڪري رهيا آهيون. اسان ڪوشش ڪري رهيا آهيون ته جيڪي وسيلا اسان وٽ آهن، اقتصادي اثاثن جي بنياد تي ۽ سعودي ماڻهن جي صلاحيت کي استعمال ڪندي، سعودي عرب جي ثقافت ۽ ان جي پسمنظر سان گڏوگڏ ترقي ڪرڻ جي ڪوشش ڪري رهيا آهيون.
اسان دنيا ۾ ڪجهه نئون شامل ڪرڻ چاهيون ٿا. اسان جا ڪيترائي منصوبا منفرد آھن. جيڪي سعودي عرب جا آهن. مثال طور: جيڪڏهن توهان Al-Ula کي ڏسو، اهو منفرد طور تي سعودي آهي. ان جهڙو ٻيو ڪو به نمونو توهان کي نه ملندو. جيڪڏهن توهان ڏسو، مثال طور: ديريا ۾ پروجيڪٽ تي، جيڪو دنيا جي سڀ کان وڏي ثقافتي منصوبن مان هڪ آهي، هڪ منفرد منصوبو آهي. اهو هڪ Nejdi موضوع تي ثقافتي ورثي تي ٺهيل منصوبو آهي. جيڪڏهن توهان مثال طور جده جي پراڻي شهر ڏانهن ڏسو ۽ وري ان جي چوڌاري ترقي، حجازي روايت تي ٻڌل آهي. تنهنڪري اهو منفرد آهي. اهو سعودي عرب آهي ۽ جيڪڏھن توھان نيوم ۽ دي لائين ڏانھن، نيوم جو مکيه شھر، اھو منفرد آھي، جيڪو سعودي عرب پاران ٺاھيو ويو آھي. اهو ڪنهن ٻئي هنڌ جو نقل ناهي. اهو ترقي ڪري رهيو آهي ۽ ترقي ڪري رهيو آهي ۽ حل ڳولهي رهيو آهي، جيڪو اڳي ڪوبه پيدا نه ڪري سگهيو ۽ جيڪڏهن توهان ڏسو، مثال طور، قديه رياض ڏانهن جيڪو دنيا جو سڀ کان وڏو تفريحي/ثقافتي ۽ راندين جي منصوبن مان هڪ آهي، جنهن جي ماپ اٽڪل 300 چورس ڪلو ميٽر آهي، جيڪو ڪجهه ننڍن ملڪن جي سائيز کان به وڏو آهي ۽ توهان وٽ ٿيم پارڪن، ثقافتي ۽ راندين جا عنصر، ريئل اسٽيٽ ۽ اهڙا وڏا منصوبا آهن. سڀ ڪجهه ان طريقي سان هم وقت ڪيو ويو آهي جو اهو ڪڏهن به Orlando ۾ نه ڪيو ويو آهي، مثال طور، يا دنيا ۾ ڪٿي به. تنهن ڪري اسان نقل نه ڪري رهيا آهيون، اسان ڪوشش ڪري رهيا آهيون جديد ٿيڻ جي. اسان ڪوشش ڪري رهيا آهيون ته اهو سرمايو جيڪو اسان وٽ PIF ۾ آهي، اهو سرمايو جيڪو اسان وٽ سرڪاري بجيٽ ۾ آهي، جديد طريقي سان، پنهنجي ثقافت جي بنياد تي يا سعودي جدت جي بنياد تي استعمال ڪريون.
2- دي ائٽلانٽڪ
پر –
ولي عهد
بس مون کي هڪ مثال ڏيو! هي پروجيڪٽ ڪهڙي پروجيڪٽ جي نقل آهي؟ ٻيو ڪجھ به نه.
3- دي ائٽلانٽڪ
ڇا توهان ان نقطي کي جديد بڻائي سگهو ٿا جتي سعودي عرب جو اسلامي ڪردار ڪمزور ٿي وڃي؟
ولي عهد
دنيا ۾ هر ملڪ جو بنياد نظرين ۽ عقيدن تي هوندو آهي. مثال طور، آمريڪا جو بنياد نظرين ۽ عقيدن تي آهي: جمهوريت، آزادي، آزاد معيشت، وغيره وغيره ۽ عوام ان بنياد تي متحد آهي، پر ڇا سموريون جمهوريتون سٺيون آهن؟ ڇا سموريون جمهوريتون ٺيڪ ڪم ڪري رهيون آهن؟ يقينن نه.
اسان جي ملڪ جو بنياد مخصوص نظرين ۽ عقيدن تي بيٺل آهي، جيڪي اسلام، قبائلي ثقافت، عرب ثقافت، سعودي ثقافت ۽ عقيدن جي منفرد خصوصيتن تي ٻڌل آهن. اهو اسان جو روح آهي. جيڪڏهن اسان ان مان جان ڇڏائي ته ان جو مطلب ته ملڪ تباهه ٿي ويندو.
اسان لاءِ اهو سوال اهم آهي ته اسان سعودي عرب کي ترقيءَ ۽ جدت جي صحيح رستي تي ڪيئن آڻي سگهون ٿا، نه ڪي غلط رستي تي؟ ساڳيو سوال آمريڪا جي سامهون آهي: توهان ڪيئن جمهوريت، آزاد مارڪيٽ ۽ آزادي کي صحيح رستي تي آڻي سگهو ٿا؟ ڇاڪاڻ ته اهو غلط رستو وٺي سگهي ٿو. تنهنڪري اسان پنهنجي ڪنهن به عقيدي جي توهين نه ڪري رهيا آهيون، ڇاڪاڻ ته اهو اسان جو روح آهي. مقدس مسجدون سعودي عرب ۾ آهن ۽ ان کي ڪير به ختم نٿو ڪري سگهي. اسان تي هميشه لاءِ مقدس مسجدن جي ذميواري آهي ۽ اسان چاهيون ٿا ته پنهنجي ملڪ کي پنهنجي سعودي عوام جي خاطر، خطي جي خاطر ۽ پوري دنيا جي خاطر امن ۽ سلامتي تي يقين جي بنياد تي صحيح رستي تي آڻيون. گڏيل وجود ۽ ضرورت اسان کي باقي دنيا جي قيمت ۾ اضافو ڪرڻ ۾ مدد ڪندي.
4- دي ائٽلانٽڪ
پر مان سمجهان ٿو ته توهان ان ڳالهه سان به اتفاق ڪندا ته جنهن طريقي سان اعتدال پسند اسلام کي هن وقت فروغ ڏنو پيو وڃي، اهو ان کان بلڪل مختلف آهي، جيڪو اسان ڏٺو هوندو، جيڪڏهن اسان 1983ع ۾ توهان جي حيثيت ۾ ڪنهن سان گفتگو ڪري رهيا هجون ها.
ولي عهد
مان ”اعتدال پسند اسلام“ جو اصطلاح استعمال نه ڪندس، ڇاڪاڻ ته اهو اصطلاح انتهاپسند ۽ دهشتگردن کي خوش ڪندو.
