شھزادي محمد بن سلمان جو The Atlantic کي ڏنل انٽرويو جو ترجمو ڇهون حصو توهان لاء پيش ڪجي ٿو ته جيئن اسان دنيا جي تبديلي کي محسوس ڪري سڱهون.
حصو ڇهون
26- دي ائٽلانٽڪ
ٻين شين سان گڏوگڏ خشوقجي جي قتل آمريڪا سان لاڳاپا خراب ڪيا. توهان ڇا ٿا چاهيو ته جو بائيڊن توهان جي باري ۾ ڄاڻي جيڪو هو شايد نه ڄاڻندو هجي؟ ڇاڪاڻ ته هي واقعو-
ولي عهد
تمام سادي ڳالهه آهي-
27- دي ائٽلانٽڪ
ها؟
ولي عهد
مون کي پرواهه ناهي.
28- دي ائٽلانٽڪ
توهان جو مطلب ڇا آهي؟
ولي عهد
اهو هن تي آهي ته هو آمريڪا جي مفادن بابت سوچي.
29- دي ائٽلانٽڪ
آمريڪا جا سعودي عرب ۾ ڪهڙا مفاد آهن؟
ولي عهد
خير، مان آمريڪي نه آهيان، تنهنڪري مون کي خبر ناهي ته مون کي آمريڪي مفادن بابت ڳالهائڻ جو حق آهي يا نه، پر مان سمجهان ٿو ته دنيا ۾ ڪنهن به ملڪ جي مفادن جا ڪجهه بنيادي ٿنڀا آهن. اقتصادي مفاد، سياسي ۽ سيڪيورٽي مفاد. تنهنڪري اهو ڪنهن به ملڪ جي پرڏيهي پاليسي جو بنياد آهي. مان پنهنجي معيشت کي ڪيئن وڌائي سگهان ٿو؟ ۽ مان پنهنجي حفاظت کي ڪيئن برقرار رکي سگهان ٿو؟ ۽ مان پنهنجي معاشي ۽ سياسي لاڳاپن کي ڪيئن وڌائي سگهان ٿو، ان ڳالهه کي يقيني بڻائڻ لاءِ ته منهنجو ملڪ محفوظ آهي ۽ اهو يقين ڏيان ته منهنجو ملڪ ترقي ڪري رهيو آهي ۽ سيڙپڪاري ۽ واپار تائين وڌيڪ رسائي حاصل ڪري رهيو آهي، وغيره. تنهنڪري مان سمجهان ٿو ته اهو ڪرڻ آمريڪا جو مفاد آهي.
سعودي عرب هڪ G20 ملڪ آهي. توهان اسان جي پوزيشن کي پنج سال اڳ ڏسي سگهو ٿا، اهو لڳ ڀڳ 20 هو. اڄ، اسين G20 ملڪن ۾ تقريبن 17 ملڪ آهيون ۽ اسان جو مقصد 2030 تائين 15 کان وڌيڪ ترقي يافته جڳهه تي پهچڻ جو آهي. مثال طور، 2021 ۾ اسان جو مقصد 5.9 سيڪڙو جي ڊي پي جي واڌ ويجهه حاصل ڪرڻ هئي، اسان کي يقين آهي ته اسان 2021 تائين 5.6 تائين پهچي ويا آهيون. ۽ دنيا ۾ اهو سڀني کان وڌيڪ تيزيءَ سان ترقي ڪندڙ ملڪن ۾ شامل آهي. ايندڙ سال سڄي معيشت 7 سيڪڙو جي لڳ ڀڳ ترقي ڪرڻ واري آهي ۽ سعودي ڪو ننڍڙو ملڪ ناهي، اهو G20 ملڪ آهي جيڪو تيزيءَ سان ترقي ڪري رهيو آهي. پوءِ اڄ دنيا ۾ صلاحيت ڪٿي آهي؟ اهو سعودي عرب ۾ آهي ۽ جيڪڏھن توھان ان کي وڃائڻ چاھيو ٿا. مان سمجهان ٿو ته اوڀر ۾ ٻيا ماڻهو اهو ڏسي ڏاڍا خوش ٿيندا-
30- دي ائٽلانٽڪ
ماڻهن مان توهان جو مطلب ڇا آهي؟
ولي عهد
ساڳئي وقت، توهان انهن کي واپس ڪرڻ جي ڪوشش ڪري رهيا آهيو. تنهنڪري مون کي اها ڳالهه سمجهه ۾ نه ٿي اچي.
31- دي ائٽلانٽڪ
“انهن کي پوئتي ڌڪيو” مان توهان جو مطلب ڇا آهي؟
ولي عهد
چڱو، بس ان کي ايئن وٺو جيئن آهي.
32- دي ائٽلانٽڪ
نه، پر اتي ئي ترسو. منهنجو مطلب آهي، ڇا توهان چين سان اهڙيءَ ريت مطمئن آهيو جيئن توهان ماضي ۾ ان کان ڪڏهن به مطمئن نه رهيا آهيو؟
ولي عهد
آمريڪا سان اسان جا پراڻا تاريخي لاڳاپا آهن. اسان لاءِ سعودي عرب ۾ انهن لاڳاپن کي قائم رکڻ ۽ انهن کي مضبوط رکڻ. اسان جو مقصد آهي، اسان جا سياسي ۽ معاشي مفاد آهن ۽ اسان جا سيڪيورٽي مفاد به آهن، اسان جا واپاري مفاد آهن، آمريڪا سان لاڳاپن ۾ گهڻو ڪجهه آهي. اهو تمام وڏو آهي ۽ اسان وٽ انهن سڀني شين کي وڌائڻ جو هڪ وڏو موقعو آهي ۽ اهو پڻ امڪان آهي ته اهو ڪيترن ئي علائقن ۾ وڌائي سگهون ٿا. جيڪڏهن توهان سعودي عرب کان پڇو ته اسان ان کي سڀني علائقن ۾ وڌائڻ چاهيون ٿا.
توهان کي اسان جي اندروني معاملن ۾ مداخلت ڪرڻ جو حق ناهي. اهو اسان جي سعودين بابت آهي ان بابت ڪوبه ان ۾ مداخلت ڪرڻ جو حق نٿو رکي. جيڪڏهن توهان کي يقين آهي ته توهان وٽ صحيح سماجي نظريا، قدر آهن ۽ جيڪڏهن اهي مضبوط آهن ته پوءِ توهان اسان تي دٻاءُ وجهڻ بنا فتح حاصل ڪري سگهندا. اچو ته توهان کي هڪ مثال ڏيان. اسان 60 يا 70 سال اڳ غلاميءَ مان ڇوٽڪارو حاصل نه ڪيو ڇو ته اسان تي ڪو دٻاءُ هو، پر اسان تي ٻاهرين ملڪن جا سٺا اثر هئا. سعودي ماڻهو ٻاهرين ملڪن ۾ پڙهندا هئا ۽ آمريڪي ڪمپنيون، يورپي ڪمپنيون، مختلف ڪمپنيون اچي سعودي عرب ۾ ڪم ڪنديون هيون ۽ انهن جو اثر مضبوط هو. اسان محسوس ڪيو ته اهو غلط آهي ۽ اڳتي هلي نٿو سگهي ۽ اسان وقت سان تبديل ٿي ويا آهيون ۽ ان کان نجات حاصل ڪئي آهي.
دٻاءُ ڪم نٿو ڪري سگهي. تاريخ گواهه آهي ته ان اسان تي ڪو اثر ناهي ڪيو. جيڪڏهن توهان وٽ صحيح خيال آهي، سوچڻ جو صحيح طريقو آهي، صرف اهو ڪم ڪريو. ماڻهو ان جي پيروي ڪندا. جيڪڏهن اهو صحيح آهي ته. جيڪڏهن اهو غلط ڪم آهي ته پوءِ ماڻهو پنهنجي طريقي سان سوچيندا ۽ توهان کي ان کي قبول ڪرڻو پوندو. مثال طور اسين سعودي عرب وارا سعوديه ۾ توهان جي آمريڪي ثقافت جو احتام ڪندا آهيون، توهان جي سوچڻ جي طريقي جو احترام ڪندا آهيون، ۽ توهان جي هر ملڪ جي شيءِ جو احترام ڪندا آهيون. ڇو ته اهو توهان تي منحصر آهي ۽ اسان جي اها خواهش آهي ته اسان سان به ساڳيو سلوڪ ڪيو وڃي. اسان ڪيترن ئي شين سان متفق نه آهيون جيڪي توهان مڃيندا آهيو، پر اسان ان جو احترام ڪندا آهيون.
اسين آمريڪا ۾ وڃي توهان کي ان بابت ليڪچر ڏيڻ جو حق نٿا رکون، قطع نظر ته اسان توهان سان متفق آهيون يا اختلاف رکون ٿا. ساڳيءَ طرح ٻئي طرف وڃو. جنهن جو مطلب آهي مان نٿو سمجهان ته اسان سعودي عرب جي حيثيت ۾ ان سماجي معيار تائين پهچي چڪا آهيون، جنهن لاءِ اسان مستقبل ۾ سوچي رهيا آهيون. اسان انهن مقصدن ڏانهن وڌي رهيا آهيون جيڪي اسان سمجهون ٿا ته اسان سعودين جي حيثيت ۾ جن تي يقين رکون ٿا، اسان جي ثقافت جي بنياد تي ۽ سعودي عرب ۾ اسان جي عقيدن جي بنياد تي.
33- دي ائٽلانٽڪ
جيڪڏھن توھان ڪري سگھو ٿا ته ھن کي چين ڏانھن واپس آڻيو.
ولي عهد
سعودي عرب دنيا جي تيز ترين ترقي ڪندڙ ملڪن مان هڪ آهي. دنيا جي 10 وڏن عالمي فنڊن مان ٻه اسان وٽ آهن.
سڀ کان وڏن عالمي نقدي ذخيرن مان هڪ اسان وٽ آهي. سعودي عرب دنيا جو 12 سيڪڙو تيل فراهم ڪرڻ جي صلاحيت رکي ٿو. اهو ٽن مکيه سمنڊن جي وچ ۾ واقع آهي؛ سوئز، هرمز ۽ باب المندب، هي سمنڊ ڳاڙهي سمنڊ ۽ عربي خليج کي نظر انداز ڪري ٿو، جنهن مان دنيا جي واپار جو 27 سيڪڙو گذرندو آهي، آمريڪا ۾ سعودي عرب جي ڪل سيڙپڪاري 800 بلين ڊالر آهي. چين ۾ اڄ تائين اسان 100 بلين ڊالر کان به گهٽ سيڙپڪاري ڪئي آهي، پر اهو لڳي ٿو ته اتي شيون تمام تيزيءَ سان وڌي رهيون آهن. آمريڪي ڪمپنيون سعودي عرب ۾ هڪ وڏو تسلسل آهي. اسان وٽ سعودي عرب ۾ 300,000 کان وڌيڪ آمريڪي آهن، جن مان ڪجهه سعودي-آمريڪي، سعودي عرب ۾ رهن ٿا ۽ اهو هر روز وڌي رهيو آهي. تنهنڪري دلچسپي واضح آهي. توهان چاهيو ته سعودي عرب ۾ کٽيو يا هارايو اهو توهان تي منحصر آهي.