چين ۾ منشيات جي خلاف موت جي سزا ۾ اضافو

ڪجهه ڏينهن اڳ چين چئن ڪينيڊين شهرين کي منشيات جي الزام ۾ ڦاهي ڏني هئي. چارئي شهري ٻٽي شهريت رکندڙ هئا. ان معاملي تي ڪئناڊا چين کي نرمي جي اپيل ڪئي هئي، پر چين گهريلو قانونن کي ترجيح ڏيندي انهن جي سزا برقرار رکي. ڪئناڊا ۾ چيني سفارتخاني جي ترجمان ڪئناڊا کي چيو ته هو چين جي عدالتي آزاديءَ جو احترام ڪري. ڇو ته آزاد ۽ خود مختيار قومن جي اها فطرت آهي ته اهي پنهنجي قانون ۽ آزاديءَ تي سمجهوتو نه ڪنديون آهن. ڪو به معاشرو ان وقت تائين ترقي نٿو ڪري سگهي جيستائين اهو انصاف جو نظام قائم نٿو ڪري. سماج جي ترقيءَ لاءِ ضروري آهي ته هر ڪنهن سان بنا فرق جي قانون موجب سلوڪ ڪيو وڃي. جيڪڏهن ڪو معاشرو يا ملڪ قانون ۽ انصاف کي ڇڏي ڏئي ته اهو تباهه ٿي ويندو آهي. حڪومت چين قانون ٺاهيو آهي ته منشيات فروش کي موت جي سزا ڏني ويندي، ان سلسلي ۾ ڪوبه سمجهوتو نه ڪيو ويندو. هونئن به منشيات فروش انسانيت جا دشمن آهن ۽ سڄي سماج کي تباهه ڪن ٿا. منشيات فروش پنهنجي فائدي لاءِ ٻين کي نقصان پهچائي ڇڏيندا آهن. سماج جا لائق فرد لعنت جو شڪار ٿي پنهنجي زندگي برباد ڪندا آهن، جيڪي ماڻهو سماج کي فائدو ڏيڻ وارا هئا انهن کي هن لعنت مان نجات ڏيارڻي پوندي. جيڪڏهن چين منشيات فروشن کي سزا ڏئي رهيو آهي ته اهو بهترين عمل آهي، ڇو ته منشيات فروش سماج جا دشمن آهن ۽ ڪنهن به رعايت جا مستحق ناهن.

جيڪڏهن اسان تاريخ جو مطالعو ڪريون ٿا ته خبر پوي ٿي ته چين انهن ملڪن مان هڪ آهي، جيڪو منشيات کان سڀ کان وڌيڪ متاثر ٿيو آهي. 1950ع کان اڳ چين ۾ آفيم جو استعمال تمام گهڻو ٿيندو هو ۽ وڏي پيماني تي وڪرو ڪيو ويندو هو ۽ ان کي برائي يا غير قانوني نه سمجهيو ويندو هو. وڏا واپاري چين ۾ آفيم کي واپار جو وسيلو بڻائيندا هئا. اهو هڪ ڪاروبار بڻجي چڪو هو، جنهن مان آفيم جا واپاري منافعو ڪمائي رهيا هئا، پر چيني سماج انتهائي اونداهي دور مان گذري رهيو هو. آفيم سان ڀريل چين منشيات فروشن جي پناهه گاهه بڻجي چڪو هو. واپارين کي صرف پنهنجي نفعي ۾ دلچسپي هئي، جيئن اڄڪلهه منشيات فروش پنهنجي منافعي ۾ دلچسپي رکن ٿا. هو آفيم کي دوا طور استعمال ڪندا هئا ۽ ان جا وڏا وڏا ڊيلر هوندا هئا، انهن جو مقصد رڳو ذاتي منافعو ڪمائڻ هوندو هو. ان سان چين جي عالمي ساک کي نقصان پهچي رهيو هو، ان ڪري چين پنهنجي ملڪ کي منشيات کان پاڪ رکڻ لاءِ ڪوششون شروع ڪيون. هونئن به ڪنهن ڪم لاءِ ڪوشش شروع ڪئي وڃي ته الله تعاليٰ ڪاميابي عطا فرمائي ٿو. سو چين ۾ منشيات جي خلاف سخت قانون لاڳو ڪيا ويا ۽ ان تي سختي سان عمل ڪيو ويو. دوا جي روڪٿام ۽ ڪنٽرول پروگرام ان لاءِ سخت سزائون مقرر ڪيون ويون ائين چين ٿوري ئي عرصي اندر منشيات جي ڌٻڻ مان نڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو ۽ سخت قانونن کي لاڳو ڪندي اسڪولن، ڪاليجن ۽ عوامي سطح تي منشيات خلاف آگاهي مهم هلائي وئي. منشيات جي عادي ماڻهن کي هن لعنت مان نجات حاصل ڪرڻ لاءِ صلاح مشوري سان پڻ علاج ڪيو ويو، ائين ٻين ملڪن مان منشيات فروشن کي سختي سان روڪيو ويو ۽ آفيم خلاف تحريڪ هلي ان تحريڪ سان سماج کي تمام گهڻو فائدو ٿيو.

 اهو نٿو چئي سگهجي ته چين ۾ منشيات مڪمل طور تي ختم ٿي چڪي آهي، پر ان جو تقريبن خاتمو ٿي چڪو آهي. چين هاڻي قانوني طور تي منشيات وڪرو ڪندڙن کي موت جي سزا ڏئي ٿو. ڪنهن به ملڪ جي آئين ۽ قانون جو احترام ڪرڻ ضروري هوندو آهي. اڪثر ڏٺو ويو آهي ته طاقتور ملڪ ڪمزور ملڪن تي دٻاءُ وجهي غير قانوني ڪم ڪندا آهن، پر ترقي يافته ۽ طاقتور ملڪ ڪيترن ئي ملڪن ۾ منشيات سميت ٻيا وڏا ڏوهه ڪن ٿا انهن کي ڪمزور ملڪ ڪجهه به نٿا ڪري سگهن. هر ملڪ جا پنهنجا قانون آهن ۽ قانون جي پيروي ڪرڻ ڪنهن به ملڪ لاءِ ضروري آهي. هر ملڪ جي قانون کي نظر ۾ رکڻ گهرجي ته جيئن ناانصافي جو خاتمو ٿي سگهي. موت جي سزا رڳو چين ۾ نه پر سعودي عرب  ايران سميت ڪيترن ئي ملڪن ۾ منشيات فروشن لاءِ ڏني ويندي آهي. منشيات جي اسمگلنگ لاءِ موت جي سزا هڪ بهترين عمل آهي. ڇاڪاڻ ته اهو عمل منشيات جي واپار کي روڪي ٿو. جيڪڏهن ڪنهن ملڪ جا قانون منشيات جي اسمگلنگ جي حوالي سان نرم آهن ته ان ملڪ ۾ منشيات عام طور تي ملي ٿي. چين پاڻ تي منشيات جي اسمگلنگ جو الزام رد ڪندو رهيو آهي. ڪجهه عرصو اڳ آمريڪي صدر ڊونلڊ ٽرمپ به چين تي منشيات جي اسمگلنگ جو الزام لڳايو هو. جيڪڏهن چين واقعي منشيات جي اسمگلنگ ۾ ملوث هجي ها ته پوءِ ٻين لاءِ منشيات جي ساڳي قانون تحت ناپسند ڇو ڪري ها جڏهن هو پنهنجي ملڪ ۾ منشيات کي سخت ناپسند ڪري ٿو ته پوءِ ٻين کي برداشت ڪيئن ڪندو. منشيات مان حاصل ٿيندڙ منافعو ايترو ته وڌيڪ آهي جو موت جي سزا جهڙا قانون به منشيات جي اسمگلنگ کي روڪي نٿا سگهن. چين ۾ قتل سميت ڪيترن ئي ڏوهن جي سزا موت آهي. قتل کان علاوه، سڀ کان وڌيڪ سزا واري جرم منشيات جي اسمگلنگ آهي، چين ۾ گهٽ ۾ گهٽ 66 ٻين ڏوهن جي سزا موت جي سزا آهي. جيڪڏهن چين منشيات فروش کي ماري رهيو آهي ته ان جي حوصلا شڪني ڪرڻ بجاءِ حوصلا افزائي ڪئي وڃي، جن ملڪن ۾ منشيات جي اسمگلنگ خلاف نرم قانون آهن انهن کي گهرجي ته هو منشيات خلاف سخت قانون ٺاهي ۽ انهن تي عمل به ڪن. ڇو ته منشيات سموري انسانيت جي دشمن آهي.

منشيات جو مسئلو رڳو چين ۾ نه، پر سڄي دنيا ۾ پکڙيل آهي. اسانجي ملڪ اندر روڊن رستن، ڪچري جي ڍيرن ۽ چوراهن تي منشيات واپرائيندڙ ويٺل نظر اچن ٿا ايتري تائين جو ننڍڙا معصوم ٻار پڻ نشو واپرائيندي نظر اچن ٿا. اهي پاڻ کي ته تباهه ڪن ٿا، گڏوگڏ پنهنجي خاندان ۽ پنهنجي ملڪ لاءِ نقصانڪار ثابت ٿين ٿا. هڪ نشي جي عادي مواليءَ جو بنيادي مقصد هر وقت منشيات حاصل ڪرڻ آهي. منشيات حاصل ڪرڻ لاءِ ضابطا اخلاق جو ڪوبه لحاظ ناهي ڪيو ويندو، انهن جو بس مقصد اهو آهي ته منشيات حاصل ڪندا رهن، توڙي جو ان مان سندن زندگيءَ جو خاتمو اچي ٿو.

هن وقت پوري دنيا اندر منشيات بابت آگاهي ڦهلائڻ جي ضرورت آهي. ڇو ته منشيات جو استعمال اسڪولن، ڪاليجن ۽ يونيورسٽيءَ جهڙن تعليمي ادارن تائين پهچي چڪو آهي. تعليم يافته ٻار منشيات ڏانهن راغب ٿي رهيا آهن. شاگردن ۽ ننڍڙن ٻارن ۾ منشيات  جو استعمال وڏي ڳڻتي جوڳي ڳالهه آهي. بدقسمتي سان، ڪجهه ماڻهو دوائون پڻ منشيات جي طور تي استعمال ڪري رهيا آهن. انهن دوائن، گورين يا ڪيپسولن جو مقصد مرض ۾ گهڙي کن رليف ڏيڻ آهي، پر منشيات جا عادي ماڻهو آزاديءَ سان دوائن جو استعمال ڪري رهيا آهن. اهي ميڊيڪل اسٽور جيڪي ڊاڪٽرن جي نسخي کانسواءِ ان قسم جون دوائون وڪرو ڪري رهيا آهن، انهن خلاف قانوني ڪارروائي ڪئي وڃي. منشيات رڳو هڪ ملڪ يا خطي جو نه پر سڄي دنيا جو مسئلو آهي ۽ ان تي گڏجي ڪري ڪنٽرول ڪري سگهجي ٿو. پوري دنيا ۾ منشيات فروشن خلاف سخت ڪارروائي ڪئي وڃي. چين ۽ ان جهڙا ملڪ جيڪي منشيات فروش کي موت جي سزا ڏئي رهيا آهن اهي بلڪل صحيح ڪري رهيا آهن. منشيات فروش کي به سوچڻ گهرجي ته اها باهه سندن گهرن تائين به پهچي سگهي ٿي. افغانستان جو نالو منشيات جي اسمگلنگ ۾ سرفهرست آهي جتي ڏوڏيءَ جي پوک جو فصل به پوکيو وڃي ٿو ۽ ان مان مختلف نشي واريون شيون ٺاهي ٻين ملڪن ۾ اسمگلنگ ڪيون وڃن ٿيون، جنهن مان نوجوان نسل تباهه ٿي رهيو آهي، ان ڪري عالمي برادري کي انهن خلاف سخت قانونسازي ڪري آواز اٿارڻ گهرجي ته جيئن نشي ذريعي تباهه ٿيندڙ نسل کي بچائي سگهجي.