Samarqand

جيڪڏهن پنهنجي ايراني مُهِمن مان ڪجهه بچائي کڻي آيو هئس ته بس اهي ڪجهه کوجنائون ۽ خواهشون هيون- مون کي تهران پهچڻ ۾ هڪ مهينو لڳو هو ۽ ٽي مهينا اتان ٻاهر نڪرڻ ۾ لڳا هئا- مون ايران جي گهٽين ۾ ڪجهه ننڍڙا ۽ ٿڪائي ڇڏيندڙ ڏينهن ئي گذاريا هئا، مون کي ايترو وقت ئي نه مليو جو اتان جون خوشبوئون پنهنجي دماغ جي ان حصي ۾ لاهي سگهان ۽ انهن کي محفوظ ڪري رکان ايترو وقت ئي نه مليو جو ڪنهن سان ملان ۽ ڪو مشاهدو ڪيان- ڪيترائي جسم هئا جيڪي مون کي ان منع ڪيل زمين طرف سڏي رهيا هئا:

جيڪڏهن اهي سڀ ماڻهو جيڪي يلدز جبل تي جمال الدين جي رهائشگاهه جي چوڌاري سندس ٽوهه ۾ پيا ڦرندا هئا سندن ترڪي ٽوپين مٿان لکيل هوندو هو “سلطان جا جاسوس،” انهن به ڪڏهن ان کان وڌيڪ راز نه کوليو جيڪو انتهائي عام ماڻهو به پهرين نظر ۾ سمجهي وٺندا هئا- شايد اتي سندن موجود هجڻ جو اصل مقصد به اهو ئي هو: زائرين جو حوصلو گهٽائڻ-

مون کي پنهنجو پٽ بنائڻ واري ماءُ کي، جيڪا ڪجهه گهڙيون دير سان اتي پهتي هئي، پنهنجي گهر اندر هڪ يورپي مرد جي موجودگيءَ بابت هڪدم وضاحت ڪرڻ ضروري هئي- پنهنجي يا پنهنجين ڌيئرن جي عزت ۽ آبرو تي ڪو داغ هڻائڻ بجاءِ،

خواب ۾ مصروف شهر مان سُستيءَ جا آواز اٿڻ لڳا. تپندڙ اُس ۾ دز چمڪي رهي هئي. اهو هڪ واندو ايراني ڏينهن هو، سُڪل زردالن سان پڪل ڪُڪڙ جو پڪوان، ٿڌو شيرازي شراب،

جڏهن آئون ترابزون وڃڻ واري جهاز تي سوار ٿيس ته ڪارو سمنڊ ان وقت تمام گهڻو پُرسڪون هو- هلڪي هير هلي رهي هئي ۽ ماڻهو سامونڊي پٽيءَ جي هڪ ئي ٽڪري، هڪ ئي جبل جي چوٽي ۽ اناتوليا جي هڪ ئي جهنگ (بيشي) کي ڪيترن ئي ڪلاڪن تائين محو ٿي ٽڪ ٻڌي ڏسي سگهيو ٿي-

هو خاموش ٿي ويو، سوچ ۾ ٻُڏل، پنهنجو پاڻ تي قابو ڪندي مُرڪيو ۽ وري ڳالهه جاري رکيائين:

اهو گهڻو پُرتڪلف قيدخانو هو، جنهن جا دروازا کليا ئي پيا هئا، يلدز جي پهاڙيءَ تي وزير اعليٰ جي رهائش گاهه جي ويجهو ڪاٺ ۽ مرمر جو محل، خود سلطان جي رڌڻي مان گرم گرم کاڌو پهچايو ويندو هو،